Co to jest kabotaż w transporcie?

„Przewóz kabotażowy” to pojęcie doskonale znane przewoźnikom specjalizującym się w międzynarodowym transporcie drogowym, jednak dla laika brzmi ono bardzo tajemniczo. W dzisiejszym wpisie wyjaśnimy Wam, co to jest kabotaż i podpowiemy, jakie są wady i zalety przewozów kabotażowych. Zapraszamy do lektury!

Czym jest kabotaż?

Kabotaż w branży transportowej oznacza przewóz towarów między dwoma punktami w jednym kraju, który jest realizowany przez przewoźnika zarejestrowanego w innym państwie. Przewóz kabotażowy to aktywność, która następuje po zakończeniu międzynarodowego przewozu towarów z punktu A do punktu B, gdy przewoźnik z zagranicy wykonuje dodatkowe usługi transportowe w kraju docelowym, zanim wróci do swojego państwa. Prościej wytłumaczyć to na przykładzie.

Załóżmy, że polska firma transportowa otrzymuje zlecenie na przewiezienie partii towaru z Warszawy do Berlina. Po pomyślnym dostarczeniu towarów do odbiorcy w Berlinie firma decyduje się na wykonanie dodatkowych zleceń transportowych w Niemczech, aby nie wracać pustym pojazdem do Polski (pusty przebieg to strata). Przewoźnik znajduje więc klienta w Niemczech, który potrzebuje przetransportować towar z Berlina do Monachium. Polska firma transportowa podejmuje się tego zlecenia. Po zakończeniu transportu na trasie Berlin-Monachium samochód ciężarowy wraca do Polski lub kontynuuje kolejne zlecenia międzynarodowe. Mamy tu klasyczny przykład przewozu kabotażowego.

W jakich państwach obowiązuje kabotaż?

Przewozy kabotażowe mogą być wykonywane przez przewoźników zarejestrowanych w krajach należących do Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EFTA), którzy posiadają licencję na transport międzynarodowy oraz ważne świadectwo kierowcy. W przypadku Polski przewoźnicy zagraniczni mogą realizować przewozy kabotażowe bez wymaganej licencji, jeśli korzystają z pojazdu o masie całkowitej do 3,5 tony. Choć kabotaż w UE regulowany jest przez dyrektywy unijne, poszczególne państwa członkowskie mają prawo tworzyć własne przepisy dotyczące przewozów kabotażowych. Zazwyczaj przepisy te uściślają poniższe kwestie:

• zasady umowy przewozu,
• gabaryty i ciężar samochodów ciężarowych,
• zasady naliczania podatku VAT od usług przewozowych,
• zasady przewożenia produktów spożywczych, zwierząt, towarów niebezpiecznych,
• zasady dotyczące czasu pracy i odpoczynku kierowcy.

Jak karają Niemcy za kabotaż? Zgodnie z przepisami kary za naruszenia związane z kabotażem mogą być nałożone nie tylko na przewoźnika, ale również na spedytora (zleceniodawcę) oraz kierowcę. W Niemczech maksymalna kwota grzywny dla przewoźnika może osiągnąć 5 tysięcy euro, kierowca może zostać ukarany grzywną w wysokości do 100 euro, natomiast zleceniodawca może zostać obciążony grzywną do 20 tysięcy euro. Za co można otrzymać taki mandat? Na przykład za:

• przekroczenie limitu przewozów kabotażowych w określonym czasie,
• brak wymaganych dokumentów, takich jak świadectwo kierowcy lub umowa przewozu kabotażowego,
  
• nieprawidłowy sposób zabezpieczenia towarów na czas transportu,
• nieprzestrzeganie norm dotyczących czasu pracy kierowców zawodowych.

Niemcy traktują przewozy kabotażowe bardzo poważnie i wprowadzają sankcje w celu zapewnienia przestrzegania przepisów oraz uczciwej konkurencji na rynku transportowym.

Czy kierowca musi mieć certyfikat kabotażu w Niemczech?

Kierowcy wykonujący przewozy kabotażowe w Niemczech muszą spełniać określone wymagania i przestrzegać regulacji prawnych, w tym przepisów drogowych i tych dotyczących kabotażu. Żaden specjalny „certyfikat kabotażu” czy „zezwolenie na kabotaż” nie są wymagane. Jak poprawnie liczyć kabotaż? Ile przewozów kabotażowych można zrealizować za naszą zachodnią granicą?

W Niemczech, zgodnie z obowiązującymi przepisami, kierowcy zawodowi mogą wykonać do trzech kabotaży w ciągu siedmiu dni od zakończenia międzynarodowego przewozu. Oznacza to, że po dostarczeniu towarów do Niemiec w ramach transportu międzynarodowego, kierowcy mogą wykonać trzy przewozy kabotażowe w ciągu tygodnia.

Po zrealizowaniu maksymalnej dozwolonej liczby kabotaży, nie można wykonywać kolejnych przewozów kabotażowych w Niemczech bez odbycia okresu “cooling-off”. Trwa on cztery dni i jest liczony od godziny 00:00 do 24:00. Oznacza to, że po zrealizowaniu ostatniego przewozu kabotażowego, przewoźnik musi odczekać cztery pełne dni kalendarzowe, zanim będzie w stanie rozpocząć kolejne kabotaże na terenie Niemiec.

Przykład: jeśli kierowca zakończył ostatni kabotaż w poniedziałek o godzinie 13:00, to okres karencji rozpoczyna się od północy we wtorek. Kierowca może rozpocząć kolejne kabotaże dopiero od północy w sobotę.

Zalety i wady przewozów kabotażowych

Największą zaletą przewozów kabotażowych jest zminimalizowanie liczby pustych przejazdów, co pozwala przewoźnikom na dodatkowy zarobek i optymalizację kosztów związanych z realizacją przewozów międzynarodowych. Inne zalety kabotażu to:

• skrócenie czasu dostawy towarów w kraju docelowym,
• zwiększenie konkurencyjności na rynku,
  
• redukcja emisji spalin (każdy pusty przewóz to niepotrzebny ślad węglowy),
• większa elastyczność w planowaniu tras.

A jakie są wady przewozów kabotażowych?

• Konieczność dostosowania się do przepisów unijnych i krajowych,
• ciągle zmieniające się przepisy prawne dotyczące kabotażu,
• trudności administracyjne (dodatkowe umowy, dokumentacja przewozu),
• limity nakładane na przewoźników.

Mimo powyższych wad przewozy kabotażowe pozostają ważną opcją w międzynarodowym transporcie drogowym, ponieważ pomagają w optymalizacji kosztów prowadzenia firmy w tej branży.