Spis treści:
- Czym są kody w prawie jazdy?
- Co oznaczają ograniczenia wpisane jako kody w prawie jazdy?
- Jak poprawnie odczytywać kody znajdujące się w prawie jazdy?
- Kody w prawie jazdy – pełna lista i ich znaczenie
Na dokumencie prawa jazdy oprócz podstawowych danych kierowcy i kategorii uprawnień znajduje się także kilka liczbowych oznaczeń, tzw. kodów. Wskazują m.in. na ograniczenia zdrowotne, techniczne warunki użytkowania pojazdu lub dodatkowe kwalifikacje. W tym poradniku szczegółowo wyjaśniamy, co oznaczają kody w prawie jazdy, jak je interpretować i dlaczego mają istotne znaczenie dla kierowcy zawodowego i prywatnego.
Czym są kody w prawie jazdy?
Kody prawa jazdy to numeryczne oznaczenia stosowane na dokumencie wydawanym przez wydział komunikacji. Znajdują się one w rubryce nr 12 prawa jazdy, tuż obok kategorii uprawnień (np. B, C, D, CE). Służą do przekazywania dodatkowych informacji o uprawnieniach, ograniczeniach lub warunkach wykonywania zawodu kierowcy.
Prawo jazdy – oznaczenia dotyczą:
- ograniczeń zdrowotnych (np. konieczności jazdy w okularach),
- wymogu jazdy wyłącznie pojazdem z automatyczną skrzynią biegów,
- posiadania dodatkowego szkolenia (np. kod 95),
- warunków formalnych lub technicznych.
Wszystkie kody prawa jazdy są znormalizowane i wynikają bezpośrednio z przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury. Nie są nadawane uznaniowo, a ich interpretacja opiera się na ściśle określonych definicjach, np. prawo jazdy ograniczenia 01.06.
Co oznaczają ograniczenia wpisane jako kody w prawie jazdy?
Kody ograniczeń prawa jazdy odnoszą się do przypadków, w których dana osoba może prowadzić pojazdy tylko w określonych warunkach lub z określonym wyposażeniem. W większości sytuacji wynikają z:
- badania lekarskiego (np. wada wzroku, epilepsja),
- ograniczeń psychomotorycznych,
- ograniczeń technicznych (np. przystosowane do wymagań pedały, specjalne wspomaganie kierownicy).
Dodajmy jeszcze, że mogą mieć charakter:
- obowiązkowy – muszą być bezwzględnie przestrzegane (np. kod 01 oznaczający obowiązek jazdy w okularach),
- warunkowy – dotyczą specyfiki pojazdu lub zakresu uprawnień.
Nieprzestrzeganie tych ograniczeń grozi nie tylko mandatem, ale może też zostać zinterpretowane jako prowadzenie pojazdu bez wymaganych uprawnień.
Jak poprawnie odczytywać kody znajdujące się w prawie jazdy?
Kody w prawie jazdy są zapisywane przy poszczególnych kategoriach, w kolumnie 12 dokumentu. Ich znaczenie jest możliwe do szybkiego rozszyfrowania dzięki jednolitej liście kodów, zawartej w rozporządzeniu w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. 2022 poz. 231).
Każdy kod można opisać według schematu:
- dwucyfrowy kod główny (np. 01 – korekcja wzroku),
- rozszerzenie po kropce (np. 01.06 – okulary lub soczewki kontaktowe),
- czasem dodatkowe informacje – np. numer ograniczenia czasowego lub kod państwa członkowskiego UE.
Kody w prawie jazdy – pełna lista i ich znaczenie
Poniżej przedstawiamy zestawienie najczęściej spotykanych kodów z wyjaśnieniem ich znaczenia:
kod 01 – korekcja i ochrona wzroku
Obowiązek korzystania z odpowiednich środków korekcyjnych lub ochronnych:
- 01.01 – okulary,
- 01.02 – soczewki kontaktowe,
- 01.06 – czyli okulary lub soczewki (dowolny wybór),
- 01.05 – przepaska na oko.
kod 71 – prawo jazdy wydane na podstawie innego państwa członkowskiego UE
Oznacza prawo jazdy wydane jako duplikat na podstawie dokumentu wydanego przez inne państwo członkowskie UE. Przykład: kod 71 prawo jazdy z dopiskiem „PL→DE” oznacza, że niemiecki dokument został wydany na podstawie polskiego prawa jazdy.
kod 95 – kwalifikacja zawodowa
Obowiązkowy wpis dla kierowców zawodowych wykonujących transport drogowy (kategorie C, C+E, D, D+E). Oznacza ukończenie szkolenia okresowego lub kwalifikacji wstępnej. Szczegóły opisaliśmy to w naszym wyczerpującym wpisie: kod 95 prawo jazdy
kod 002 – pojazd przystosowany do schorzenia
Oznacza ograniczenie do prowadzenia pojazdu przystosowanego do konkretnego schorzenia lub dysfunkcji. Kod ten jest nadawany indywidualnie po ocenie lekarza orzecznika. Kod ten nie występuje w rozporządzeniu unijnym, ale funkcjonuje w krajowych dokumentach jako rozszerzenie np. kodu 05.
Kody dotyczące ograniczeń technicznych (wszystkie wymienione zgodnie z klasyfikacją UE, występują w aktualnych wzorach prawa jazdy):
kod 10 – zmiana biegów
Kierowca może prowadzić tylko pojazd z przekładnią:
- 10.01 – manualną,
- 10.02 – automatyczną.
kod 20 – układ sterowania
Przykładowe subkody:
- 20.01 – kierownica z lewej strony,
- 20.05 – modyfikowany system wspomagania.
kod 40 – przystosowanie pedałów
Wymóg posiadania odpowiedniego układu pedałów:
- 40.01 – pedały ręczne,
- 40.06 – pedały dostosowane do ograniczonej ruchomości stawu kolanowego.
kod 50–55 – ograniczenia czasowe
Określają termin ważności dokumentu:
- 50.01 – ważne do dnia…,
- 55.00 – wydane warunkowo.
Najważniejsze pytania i odpowiedzi – podsumowanie wiedzy:
Czym są kody prawa jazdy?
To oznaczenia numeryczne wskazujące na ograniczenia, obowiązki lub dodatkowe kwalifikacje kierowcy.
Jakie są najważniejsze kody ograniczeń?
Najczęściej spotykane to kod 01, kod 71, kod 95, kod 002, a także serie kodów 10–50.
Gdzie znaleźć znaczenie kodów?
W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury – Dz.U. 2022 poz. 231 lub w urzędzie wydającym dokument.
Czy każdy kod ogranicza uprawnienia?
Nie zawsze – niektóre oznaczają kwalifikacje (np. kod 95), inne obowiązki (np. noszenie okularów).
Jak sprawdzić, czy kod mnie dotyczy?
Sprawdź kolumnę 12 na odwrocie prawa jazdy – przy każdej kategorii znajdziesz przypisane kody.
Nasz komentarz:
„Kody w prawie jazdy to nie są tajemne detale dla urzędników – to ważne dla posiadacza informacje, które mogą zadecydować o dopuszczeniu kierowcy do ruchu drogowego. Ich prawidłowa interpretacja chroni przed błędami, mandatami i nieporozumieniami podczas kontroli drogowej.”
