Spis treści:
- Co to jest ADR w transporcie – definicja i znaczenie
- Przepisy ADR – zasady przewozu ładunków niebezpiecznych
- Jakie są wymagania i obowiązki dla przewoźników w transporcie ADR?
- Jakie dokumenty są wymagane w transporcie ADR?
Zasady przewozu towarów niebezpiecznych są ustanowione prawnie i obowiązkowe w odniesieniu do transportu tego rodzaju ładunków. Przepisy międzynarodowej umowy ADR są nowelizowane w cyklu dwuletnim oraz dostosowywane tak, by odzwierciedlały najnowszy stan wiedzy i prawa. Obecnie wszystkie państwa członkowskie UE są sygnatariuszami ADR, a uaktualniona oficjalna polska wersja językowa umowy jest ogłaszana w Dzienniku Ustaw. Co to jest ADR w transporcie i czemu należy być z tymi regulacjami na bieżąco?
Co to jest ADR w transporcie – definicja i znaczenie
ADR to międzynarodowa konwencja, dotycząca drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych. Trzyliterowy skrót wywodzi się z języka francuskiego („Accord Européen Relatif au Transport international des marchandises dangereuses par route”) i oznacza “Umowę europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych”.
Zasady ADR są obszernym aktem prawnym, obejmującym zakresem regulacji szereg dziedzin związanych z przewozem towarów niebezpiecznych. Zostały po raz pierwszy przyjęte w Genewie w 1957 roku, obecnie zaś umowa jest nowelizowana co dwa lata, w każdym roku nieparzystym. Od 1 stycznia danego roku obowiązuje nieobligatoryjnie i przejściowo można stosować wersję poprzednią konwencji, ale z dniem 1 lipca staje się bezwzględnie obowiązująca.
Przepisy ADR – zasady przewozu ładunków niebezpiecznych
Skoro wiemy już co to ADR, jakie towary są zaliczane do ładunków niebezpiecznych? Lista jest dość obszerna. Konwencja składa się z umowy właściwej oraz z załączników A i B, będących jej integralną częścią, i to właśnie w załączniku A rozróżniono 13 klas towarów niebezpiecznych, ustalonych ze względu na stwarzane zagrożenie dominujące.
Przepisy regulujące warunki przewozu poszczególnych materiałów niebezpiecznych w międzynarodowym transporcie samochodowym są restrykcyjne i obarczone odpowiedzialnością karną. W załączniku A określone zostały ogólne i szczegółowe warunki pakowania towarów niebezpiecznych, jak również wymagania w zakresie oznakowania towarów, opakowań i pojazdów przewożących towary niebezpieczne oraz warunki badań technicznych opakowań i ich specjalnego znakowania.
Jakie są wymagania i obowiązki dla przewoźników w transporcie ADR?
Co dokładnie obejmują przepisy ADR? Zasady przewozu ładunków niebezpiecznych, w tym w zakresie pakowania i zabezpieczania transportu, klasyfikacji oraz oznakowania towarów niebezpiecznych. Do kierowania pojazdem przewożącym takie ładunki w przewozie drogowym jest uprawniona jedynie osoba posiadająca ważne zaświadczenie ADR.
Konwencja reguluje również sposób postępowania wobec naruszeń lub w przypadku całkowitego pominięcia przepisów. Każde przedsiębiorstwo, którego działalność obejmuje nadawanie lub przewóz towarów niebezpiecznych, a także związane z tym pakowanie, załadunek, napełnianie lub rozładunek, powinno wyznaczyć jednego lub kilku doradców do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych. Uzyskane świadectwo doradcy jest wydawane przez Dyrektora TDT na okres 5 lat.
Kierowcy pojazdów przewożących niebezpieczne ładunki muszą posiadać certyfikat na transport ADR. Co to jest dokładnie? To dokument potwierdzający odbycie szkolenia, a następnie zdania egzaminu teoretycznego. Raz uzyskany certyfikat ADR musi być odnawiany co pięć lat, wraz ze szkoleniem odświeżającym i ponownym egzaminem.
Pojazdy, które będą przewozić towary niebezpieczne, potrzebują oddzielnej homologacji na transport ADR. Wymagania w tym zakresie są ściśle określone, zaś dla potrzeb przewozów wyszczególnione są dwie klasy pojazdów:
- pojazd inny niż pojazd FL, EX/III lub MEMU, do przewozu towarów niebezpiecznych w cysternach stałych, cysternach przenośnych – pojazd AT
- jednostka lub pojazd przeznaczony do wytwarzania i ładowania EMW, czyli emulsyjnych materiałów wybuchowych – pojazd MEMU
Jakie dokumenty są wymagane w transporcie ADR?
Przepisy dotyczące warunków przewozu, załadunku, rozładunku i przeładunku, jak również specyficzne wymagania odnośnie załogi pojazdu, wyposażenia, postępowania i dokumentacji, są określone w załączniku A. Jakie dokumenty należy przygotować przy transporcie ADR? Towary niebezpieczne może przewozić wyłącznie kierowca posiadający stosowne uprawnienia, musi więc poświadczyć swoją tożsamość oraz kwalifikacje uprawniające go do wykonywania zawodu. Niezbędne jest zatem aktualne zaświadczenie ADR dla kierowców, a także dowód osobisty, paszport albo karta stałego pobytu.
Najważniejszym dokumentem, który musi mieć przy sobie kierowca w czasie drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych ADR, jest list przewozowy CMR. Co prawda umowa ADR nie zawiera wzoru dokumentu przewozowego, na podstawie którego należy wypełnić dane, więc może on posiadać dowolną formę. Dokumentacja jednak musi być czytelna, a informacje podane w określonej w przepisach kolejności. Za prawidłowe wypełnienie odpowiada nadawca, stosując się do przepisów 5.4.1.1.1 Umowy ADR dla pojazdów. Jeśli list przewozowy nie będzie zawierał numeru UN towaru, prawidłowej nazwy przewozowej lub grupy pakowania, trzeba liczyć się z karą finansową za każde uchybienie.
Przeczytaj także: Uprawnienia ADR – czym są i ile kosztują
